Poliheksametilen Biguanid (Poliheksanid)

Akıllı Molekül İle Yara Bakımına Yeni Bakış Açısı
Polyhexanide kolonize olmuş ve/veya enfekte olmuş kronik ya da akut yara ve yanıkların bakımı için, ilk tercih olarak kabul edilmiş yeni nesil akıllı bir moleküldür. (2018-Consensus on Wound Antisepsis).

Poliheksanid geniş spektrumlu, yüksek doku uyumu gösteren polimerik yapıda biguanid türevi güçlü bir katyonik hammaddedir.

Kozmetik ve gıda maddeleri endüstrisinde Poliheksanid hammaddesi 1959’dan beri bilinmekte ve kullanılmaktadır. Bira tesislerinin temizlenmesi, dezenfeksiyonu ve havuz suları için dezenfeksiyon ve antiflok maddesi (klor kokusu yok) olarak kullanılır.

1995 yılında Poliheksanid yara temizleme solüsyonu olarak kullanmaya başlanmıştır. Temel kullanım alanı öncelikle büyük cerrahi yaralardır. Kısa bir süre sonra enfeksiyonlu kronik yaraların tedavisinde kullanılmıştır.

Poliheksanid, diğer mikrobisid maddelere göre inanılmaz bir avantaja sahiptir. En yüksek tedavi edici oran ile ön plana çıkmaktadır. Başka bir deyişle, yarar ve zarar arasındaki ilişki fazlasıyla yararın tarafındadır.

Poliheksanid kokusuz, renksiz ve hipoalerjendir, yarada irrigasyona yol açmaz ve PHMB, cilt, gözler, burun, epitel yüzey ve yaralarda topikal olarak kullanıldığında iyi tolere edilir.

Poliheksanid

6 Etki Tek üründe
• Güvenilir geniş spektrumlu antimikrobiyal etki
• Etkisinin biyolojik stres altında da devam etmesi
• Yara iyileşmesini hızlandırıcı ve destekleyici etki
• Yüksek hücre ve doku uyumu
• Etkisine bilinen direnç gelişmesi olmaması
• Allerji, anaflaksi ve sistemik dolaşıma geçme riskinin düşük olması

Etki Mekanizması Nasıldır?

• Bakteri yüzeyine hızla çekilme
• Yüzeyde seçici bölgelere bağlanma
• Bakteriyel savunma mekanizmalarının saf dışı bırakılması
• Bakteri sitoplazmik membranına ulaşma
• Sitoplazmik membranın parçalanması ve hücre içi sıvı, elektrolit ve makro moleküllerin hücre dışına akması
• Bakteri ölümü

Poliheksanid yüksek bir doku uyumuna sahiptir. Bu özelliğin poliheksanidin seçici olarak patojen hücre membranında bulunan asidik fosfolipidlere özellikle fosfatidilgliserol ve difosfatidilgliserol’e bağlanmasından kaynaklandığı gösterilmiştir.

İnsanda kullanıldıklarında asli fonksiyonunu farmakolojik, immünolojik veya metabolik etkiler ile sağlayan ürünler ilaç olarak değerlendirilir. Yüzeyde kalan Poliheksanid, bir film tabakası oluşturarak farmakolojik, immünolojik veya metabolik etki yerine doğrudan mekanik olarak etki eder. Deri, mukoza ve yara üzerine topikal olarak uygulanır. Uygulama sonucunda Poliheksanid’in sistemik dolaşıma geçtiğine ilişkin bir bulguya rastlanmamıştır.

Molekülün zincir şeklinde bir polimer olması ve molekül ağırlığının yaklaşık 3000 civarında olması sistemik dolaşıma geçme riskini azaltmaktadır.

Gram pozitif ve gram negatif bakteriler, mantarlar, HPV, HIV, bazı virüsler ve amipler üzerine güçlü mikrobisid etkili olduğu gösterilmiştir. Gram pozitif ve gram negatif bakteriler üzerine yapılan in vitro çalışmalarda poliheksanid’in Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, Enterococcus hirae, Candida albicans, Klebsiella ve Enterobacter türlerini 5-10 dakika içinde tamamen öldürdüğü bildirilmiştir.

Poliheksanid’in vücuda doğrudan etkisi yoktur. Hücre ve dokularda birikmez. Hücre tarafından emilmez. Buna karşın Poliheksanid, bakterilerin hücre duvarına sıkıca bağlanmaktadır. Bakterilere çok küçük konsantrasyonlarda bile kalıcı olarak zarar verir ve zayıflatır, bu nedenle Staphylokokkus (stafilokok) aureus için 25000’lik tedavi edici oran verilmektedir (karşılaştırma için: PVP-iyodu 500, Octenidin 3,2 ve Chlorhexidin 0,9). (Tablo 1)

Ortamda kan ve albümin varlığında antimikrobiyal etkinin kaybolmadığı bildirilmiştir.

Poliheksanid-1

Yapılan çalışmalarda en göze çarpan ise MRSA, VRE, Acinetobacter gibi dirençli bakterilere karşı etkin olmasıdır.

Yara İyileşmesini Ne Şekilde Destekler?

Dünkü ve bugünkü yara bakım ürünlerinin ortak özelliği, bakteri ve insan hücrelerini ayırt etmeden her ikisine de zarar vermeleridir. Poliheksanid mikrobisid konsantrasyonlarda yara iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olur.

Yara iyileşmesinde temel prensip yarayı iyileştirmeden sorumlu olan hücrelerin işlevlerinin engellenmemesidir. Poliheksanid, bakteriye zarar verirken, sağlam hücre yapısını bozmaz. Hücre üzerinde toksik etki yapmaz.

Bununla ilgili en temel kanıt ise Keratinositler üzerinde yapılan çalışmadır. Poliheksanidin Keratinositler* ile yapılan bir çalışmasında 0.2 mikrogram/ml konsantrasyonda keratinosit yapımını arttırdığı gösterilmiştir.

Domuz üzerinde yapılan bir başka çalışmada Poliheksanid’in yara iyileşmesini hızlandırdığı gösterilmiştir.


*Epidermis ve kıl foliküllerinin en büyük bölümünü oluşturan bu hücreler, stratum corneum veya kıl şaftındaki keratin sentezinden sorumludur. Keratinositler epidermisin bazal tabakasında oluşur ve burada bölünerek çoğalır. Cilt yüzeyine çıkarken lipit, NMF ve keratin üretirler. Bu süreçte keratinositler düzleşir, çekirdeklerini kaybeder ve ölür. Sonraki evrelerde bu hücreler korneosit olarak bilinir.

Poloksamer

Poloksamerler terapötik olarak göz damlası formülasyonlarında, böbrek taşlarının tedavisinde ve cilt yara temizleyicileri olarak kullanılabilir.

Poloksamer

Poloksamerler polyoxyethlyene, polyoxypropylene blok polymerleridir. Hidrofobik propylene oxide (PO) ve hidrofilik ethylene oxide (EO) amfifilik noniyonik blok polimerlerinin 50’den fazla sıvı ve katı çeşidini kapsayan geniş bir sınıftır.

Poloksamerler surfaktan, emülsifiye ajanı, temizleme ajanı ve/veya çözücü ajanlar olarak % 0.005 – 20 konsantrasyonlarında tıbbi ve kozmetik ürünlerde kullanılır.

Poloksamerlerin etkisi, dermal iritasyon ve hassasiyet testlerinde negatif bulunmuştur.

Vücuttan atılımı hızlıdır ve büyüme ve/veya gelişme toksisite ve karsinogenetik riski bulunmamıştır.

Poloksamer FDA (Inactive Ingredients (IV injections; inhalations, ophthalmic preparations; oral powders, solutions, suspensions, and syrups; topical reparations (http://www.accessdata.fda.gov/scripts/cder/iig/getiig WEB.cfm)) listesinde, İngiltere Nonparenteral İlaçlar listesinde ve Kanada Onaylanmış Non-Medicinal içerikler listesinde de bulunmaktadır.

Neden Yüzey Aktif Madde Olarak Poloksamer Kullanıldı?

Poliheksanid maddesi yalnızca; yara iyileştirici olarak kullanılan bileşimlerde amfoter olan veya iyojenik olmayan şekilde bulunan yüzey aktif maddeler ile birlikte kullanıldığında özelliklerini koruma eğilimindedir.

Avrupa Birliği Regulation (EC) no. 66/2010 mevzuatına göre yüzey aktif maddelerin doğada geri dönüşümleri ve canlılardaki toksik düzeylerinin daha yüksek olmasından dolayı kullanımlarında kısıtlamalar getirmiştir.

Yürürlükteki mevzuata göre; katyonik ve amforik yüzey aktif maddelerin (amfoterik alkali betainler de dahil olmak üzere) aerobik ve anaerobik koşullarda biyoparçalanabililirliği konusunda bazı problemlerin altı çizilmektedir.

Poloksamerin gözenekli yapısı, bakterilerin ortamdan fiziksel olarak uzaklaştırılmasını sağlarken, doku hasarını en aza indirir. Bu yara temizleyici madde, yaranın enfeksiyona ve iyileşmeye karşı direncini ve kan hücresel bileşenlerini değiştirmez. Yaraya mikroorganizmaların yapışmasını engeller ve böylece enfeksiyon gelişimini önler.

Poliheksanid-Poloksamer Kompleksi

Bir sürfaktan (Poloksamer) ile birlikte poliheksanid kullanımı yaranın temizlenmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Yara temizliği, görünür kirleticilerin uzaklaştırılması ve bakterilerin azaltılmasıyla sağlanır. Yara iyileşmesinin başlaması için, her türlü kirletici madde yaradan uzaklaştırılmalıdır.

Poliheksanid-poloxamer kompleksi mükemmel bir temizleme etkisine sahiptir. Hücre tarafından çok iyi tolere edilir. Modifiye edilmiş yüzey gerilimi nedeniyle, formülasyon suyun nüfuz edemediği alanlara da ulaşır.

Bu şekilde en derin alanlara nüfus ederek klasik antiseptiklerden çok daha iyi etki sağlar. Bakteri artıkları ve diğer atıklar diğer antiseptiklerin aksine deride kalmaz ve güvenilir şekilde yaradan uzaklaştırılır.

Poloksamer2